سیستم حمل و نقل در چین
صنعت حمل و نقل سالهاست که در تاریخ چین ریشه دوانده است. در حال حاضر چین بزرگترین شبکه ی راه آهن و جاده ای سریع السیر در دنیا را دارد. پیش از تاسیس دولت مرکزی در کشور چین، در کل کشورچین (در خشکی) تنها 21800 کیلومتر راه آهن وجود داشت، پس از تاسیس جمهوری خلق چین و دولت مرکزی ، این دولت به تدریج یک شبکه ی راه آهن کشوری راه اندازی کرد. تا پایان سال 2017 طول مسیر های راه آهن کشور چین به 130000 کیلومتر رسید که از حیث مقیاس در جایگاه دوم جهان قرار گرفت. همزمان با این مسئله شبکه ی حمل و نقل جاده ای نیز بی وقفه رو به توسعه بوده است. در نخستین سالهای شکل گیری چین جدید، دولت مرکزی اقدام به ساخت سه مسیر مجزا برای رسیدن به تبت کرده و علاوه بر این ساخت جاده های جدید در سراسر کشور را آغاز نمود. تا پایان سال 2015 طول مسیر های جاده ای چین به چهار میلیون و پانصد و هفتاد و هفت هزار و سیصد کیلومتر رسید و جایگاه دوم بزرگترین شبکه ی جاده ای پس از آمریکا را اشغال نمود. پس از سیاست درهای باز چین، حمل و نقل خشکی چین بی وقفه در حال توسعه بوده است،امروزه مردم عادی به راحتی میتوانند خودرو یا بلیت های مورد نیاز خود را تهیه کنند، بسیاری از شهر ها فرودگاه و بعضی از آن ها چندین فرودگاه دارند. پس از وارد قرن 21 شدن، دولت مرکزی چین به تلاش های خود در زمینه ی توسعه ی حمل و نقل ادامه داد. در شانگهای دولت مرکزی اقدام به ساخت نخستین مسیر قطار مگلو ( قطار آهنربایی) تجاری در دنیا نمود، چند سال بعد شانگهای به نخستین بندر بزرگ دنیا تبدیل شد. در زمینه ی ساخت راه آهن، دولت چین راه آهن فلات تبت و یی وَن را ساخت. در سال 2008 دولت مرکزی چین برای مواجهه با بحران اقتصادی موجود، سیاست افزایش تقاضای داخلی را اتخاذ کرده و در پی این سیاست برنامه ی شبکه ی سراسری راه آهن سریع السیر را در دستور کار خود قرار داد. راه آهن سریع السیر پکن به شانگهای و همچنین قطار های ویژه ی حمل مسافر شانگهای به هانگ ژو در حال حاضر مورد استفاده قرار گرفته اند، با این حال بسیاری از پروژه های مرتبط با مسیرهای راه آهن چین هنوز در دست ساخت قرار دارند. در طی ده ها سال طرح توسعه ی چین، سیستم حمل و نقل جاده ای، هوایی و ریلی این کشور یک شبکه ی عظیم حمل و نقل تشکیل داده اند. همینطور در زمینه ی حمل و نقل های خرد تر یعنی حمل و نقل شهری، شبکه های حمل و نقل بسیاری چون مترو و اتوبوس های سریع السیر در دسترس عموم هستند، اما به دلیل جمعیت زیاد سیستم حمل و نقل چین در شرق پیشرفته تر از غرب کشور بوده و با مشکلاتی مواجه است. اکثر قطب های حمل و نقل در شهر ها واقع شده و خط های حمل و نقل بیشتر در مکان هایی با تراکم جمعیت زیاد و در امتداد رودخانه ها قرار دارند. در روستاها با جمعیت کم نیز مردم اکثرا تمایل به رفت و آمد با چارپایان و یا قدم زدن دارند.
در حال حاضر سیستم حمل و نقل ریلی کشور چین توسط شرکت مرکزی خطوط راه آهن و دفتر خطوط راه آهن کشور مدیریت میشود. حمل و نقل هوایی این کشور توسط دفتر حمل و نقل هوایی مسافربری کشور و انواع دیگر حمل و نقل توسط وزارت حمل و نقل جمهوری خلق چین مدیریت میگردد.
حمل و نقل ریلی
شروع ساخت خطوط راه آهن در چین از آخرین سال های سلسله ی چین آغاز شد. در طی بیش از یک قرن تلاش در زمینه ی توسعه و ساخت، در حال حاضر چین دارای نخستین شبکه ی راه آهن برقی و همچنین بزرگ مقیاس ترین شبکه ی راه آهن سریع السیر در دنیاست. خطوط راه آهن در سیستم حمل و نقل چین نقش کلیدی دارند. در شرایطی که چین دارای زمین های وسیع، جمعیت زیاد و تقسیم نامتعادل منابع طبیعیست، قطار به عنوان یه راه سریع و اقتصادی بیشترین استفاده را در میان سیستم های حمل و نقل چین دارد. علاوه بر این سیستم حمل و نقل ریلی مهم ترین روش جا به جایی مواد معدنی و انرژی هاست. در حال حاضر سیستم حمل و نقل ریلی چین مسئولیت حمل %85 مواد چوبی، % 85 درصد نفت، %60 زغال سنگ و % 80 فولاد و فلزات ذوب شده را بر عهده دارد. تا پایان سال 2015 طول خطوط راه آهن کل کشور چین به 121000 کیلومتر و میزان خطوط چند مسیری و ریل های برقی چین به ترتیب به %5/53 و %8/61 رسید که %6 از کل خطوط راه آهن جهان را شامل میشود. نخستین خط راه آهن سریع السیر چین یعنی خطوط مسافربری جزیره ی چینگ هوانگ به شِنگ یانگ در سال 1999 ساخته شد. در طی ده سال ساخت خطوط جدید و تعمیر و ترمیم خطوط راه آهن قدیمی دارای بزرگترین شبکه ی حمل و نقل ریلی در دنیاست. همانگونه که پیش از این اشاره شد سیستم حمل و نقل ریلی از اهمیت بسیاری در چین برخوردار است و امروزه نیز پروژه های در دست ساخت و چشم انداز های بسیاری پیش رو دارد.
حمل و نقل جاده ای
ساخت سیستم حمل و نقل جاده ای سریع السیر و بزرگراه ها از سال 1980 در چین آغاز شد، بزرگراه شنگ یانگ به دا لیان نخستین بزرگراه ساخته شده در چین است. در سال 1988 بزرگراه شانگهای به جیا دینگ با بیست کیلومتر طول افتتاح شدو بخشی از بزرگراه 131 کیلومتری شنگ یانگ به دا لیان نیز به صورت آزمایشی بر روی خودروها گشوده شد. سال 1998 سال سرعت گرفتن و توسعه ی ساخت بزرگراه ها در چین است. در این سال با تعیین بودجه ی سالانه ی پانصد تریلیون یوانی و برنامه ی ساخت 5000 کیلومتر جاده در سال، چین مسیر خود به سوی ساخت سریع بزرگراه و جاده های سراسری را هموار ساخت. پس از چند سال طول جاده ها و بزرگراه های آماده ی استفاده ی چین به 123500 کیلومتر رسید و از کانادا، آمریکا( 88000 کیلومتر) پیشی گرفته و در جایگاه نخست جهان قرار گرفت. طول بزرگراه های 21 استان چین به بیش از 1000 کیلومتر میرسد که در این میان میتوان از هه نان، شَن دونگ با 4000 کیلومتر ، جیانگ سو، گوانگ دونگ با 3000 کیلومتر، هه بِی، یون نان، هو بِی، ان هویی، جیانگ شی و شان شی با بیش از 2000 کیلومتر جاده نام برد.
حمل و نقل هوایی
در سال 2011 محدوده ی پرواز خطوط هواپیمایی مسافربری چین به پنجاه و هفت ملیارد و هفتصد و چهل و چهار میلیون تُن-کیلومتر رسید که نسبت به سال گذشته اش سه میلیارد و هشتصد و نود و نه میلیون تنُ-کیلومتر افزایش یافته بود. در این میان محدوده ی پرواز خطوط هواپیمایی مسافربری چین چهل میلیارد و سیصد و پنجاه و سه میلیون تُن-کیلومتر بود که نسبت به سال گذشته اش چهار میلیارد و سیصد و نود هشت میلیون تُن-کیلومتر افزایش و محدوده ی پرواز خطوط هواپیمایی کالابری به هفده میلیارد و سیصد و نود و یک میلون تُن-کیلومتر رسید که نسبت به سال گذشته چهارصد و نود و نه میلیون تُن-کیلومتر افزایش یافته بود. تا پایان سال 2011 تعداد خطوط هواپیمایی چین 2290 عدد بود. در پایان سال 2015 تعداد فرودگاه های مسافربری چین به 210 عدد و تعداد پرواز های بلند شده و فرود آمده در کشور به هشت میلیون و پانصد و شصت و شش هزار عدد رسید.
حمل و نقل دریایی
تا پایان سال 2015 تعداد بندرهای با اسکله های فعال در ترابری دریایی چین 31300 عدد بوده است که در این میان تعداد اسکله هایی با محدوده ی ده هزار تُنی و بیشتر 2221 عدد است. تعداد اسکله هایی که به صورت تخصصی به ترابری زغال سنگ، نفت، فلزات و سنگ های معدنی، کانتینر مشغولند به 1173 عدد میرسد. طول مسیر های آبی داخلی در چین نیز حدود 127000 کیلومتر است.
بندر های اصلی چین عبارتند از: دان دونگ، دا لیان، جین ژو، هو لو دائو، چین هوانگ دائو، تانگ شِن، تیان جین، یان تَی، چینگ دائو، ری جائو، بندر لیان یون، شانگهای، نینگ بوآ، وِن ژو، شیا مِن، چوان ژو، شنزن، گوانگجو، شَن تو، جَن جیانگ، سو ژو، نان جینگ، نان تونگ، فو ژو، چونگ چینگ، وو هَن، نان چانگ، هنگ کنگ و ماکائو.
تعداد کل کشتی های تجاری : 1850
انواع کشتی های تجاری: کشتی های حمل مواد عمده 355 عدد، کشتی های کالابری 822 عدد، کشتی های حمل مواد شیمیایی 28 عدد، کشتی های حمل نفت و مواد معدنی 2 عدد، کشتی های حمل کانتینر 165 عدد، کشتی های حمل مایعات 28 عدد، کشتی های عظیم چند منظوره 8 عدد، کشتی های مسافربری 6 عدد، کشتی های مسافر و کالابر 46 عدد، کشتی های حمل روغن 272 عدد، کشتی های حمل مواد یخ زده 27 عدد، کشتی های حمل فلز های نرم 25 عدد، کشتی های مسافربری مسیرهای کوتاه 39 عدد، و کشتی های حمل و نقل عمومی 4 عدد.
لوله ها
تا پایان سال 2015 طول لوله های مربوط به حمل مواد در چین به 112000 کیلومتر رسید و در مراحل نخستین این شبکه ی لوله ها نیاز های نفت، گازو روغنهای صنعتی 31 استان ( شامل شهر و منطقه) " از غرب به شرق و شمال به جنوب " را پوشش میداد.